Inhoud

• Wat doet dapagliflozine en waarbij gebruik ik het?
• Wat zijn mogelijke bijwerkingen?
• Mag ik dapagliflozine gebruiken met andere medicijnen?
• Kan ik met dit medicijn autorijden, alcohol drinken en alles eten of drinken?
• Mag ik dit medicijn gebruiken als ik zwanger ben, wil worden of borstvoeding geef?
• Hoe gebruik ik dit medicijn?

dapagliflozine

Dapagliflozine is een verlager van het bloedsuiker. Het zorgt ervoor dat de nieren meer suiker uitplassen. Hierdoor daalt het bloedsuiker.

Artsen schrijven het voor bij diabetes mellitus (suikerziekte), bij hartfalen en bij nierziekten (chronische nierschade).

Wat doet dapagliflozine en waarbij gebruik ik het?

Diabetes mellitus

Diabetes wordt onderverdeeld in twee soorten: type 1 en type 2. Bij type 1 maakt de alvleesklier (vrijwel) geen insuline aan. Type-1-diabetes heet daarom ook wel insulineafhankelijke diabetes. Bij type 2 maakt de alvleesklier nog wel insuline, maar dit is te weinig of het lichaam reageert er niet meer goed op.

Dapagliflozine wordt gebruikt bij diabetes type 2.

Verschijnselen
Bij diabetes is het bloedsuiker te hoog. Dit veroorzaakt dorst, een droge mond, veel plassen, wazig zien, moeheid, lusteloosheid en slecht genezende wonden. Verder is een te hoog bloedsuiker schadelijk voor de ogen, het hart, de nieren en de zenuwen.

Oorzaak
Hoe ontstaat dit te hoge bloedsuiker? Na een maaltijd maakt het lichaam suiker uit koolhydraten,  bijvoorbeeld uit brood en aardappels. De suiker die zo in het bloed komt, kan worden gebruikt als brandstof, bijvoorbeeld door de hersenen. Ook slaan de lever en spieren suiker op als voorraad voor later. Hiervoor hebben ze insuline nodig. Insuline wordt in de alvleesklier gemaakt.

Bij diabetes type 2 zijn de lever en spieren minder gevoelig voor insuline. Er is dan meer insuline van de alvleesklier nodig. Soms kan de alvleesklier niet zo veel insuline aanmaken. Het gevolg is dat niet alle suiker wordt opgeslagen en uw bloedsuiker stijgt.

Behandeling
Bij type 2 kan het bloedsuiker dalen door meer te bewegen en minder calorierijk te eten. Het lichaam wordt dan weer gevoeliger voor insuline. Hierdoor is er minder insuline nodig om de suiker uit uw bloed op te nemen. Als dit niet voldoende helpt, zal uw arts meestal een bloedsuikerverlagend medicijn voorschrijven. Meestal schrijft de arts eerst de bloedsuikerverlager metformine voor. Als metformine onvoldoende werkt, zal de arts er meestal een andere bloedsuikerverlager bij doen, zoals gliclazide.

Als u metformine niet verdraagt, kan de arts er voor kiezen dapagliflozine voor te schrijven. Als metformine en gliclazide onvoldoende werken, kan de arts dapagliflozine toevoegen aan de behandeling. Ook wordt dapagliflozine soms gebruikt in combinatie met insuline-injecties.

Werking
Dapagliflozine remt in de nieren het eiwit dat suiker in het bloed houdt en zorgt dat het niet in de urine komt. Dit eiwit wordt ook wel SGLT2 genoemd. Dapagliflozine wordt daarom ook wel een SGLT2-remmer genoemd. Doordat dapagliflozine dit eiwit remt, komt de suiker juist wel in de urine. U plast dan met de urine suiker uit. Het bloedsuiker daalt daardoor.

Effect
Dapagliflozine werkt binnen een paar uur en blijft 24 uur werken.

De verschijnselen van diabetes nemen langzaam af. Meestal heeft u binnen een paar dagen minder dorst en een droge mond. Vermoeidheidsklachten verminderen meestal binnen een paar weken. Ook zal uw lichaamsgewicht afnemen.

Het is belangrijk dat u dit medicijn uw leven lang elke dag inneemt. Op de lange termijn zult u dan minder kans hebben op oogschade, nierproblemen, slecht genezende wonden en zenuwpijn. Bovendien is het belangrijk een gezonde levensstijl te houden: niet roken, voldoende bewegen en een gezond dieet.

Hartfalen

Verschijnselen
Bij hartfalen (decompensatio cordis) is de pompkracht van het hart verzwakt. Het bloed wordt niet meer goed rondgepompt. U bent daardoor sneller moe en u kunt last krijgen van vocht in de benen of achter de longen. U bent dan ook sneller benauwd.

Oorzaak
Hartfalen kan ontstaan door een langdurig bestaande hoge bloeddruk, slecht werkende hartkleppen, vernauwing in de bloedvaten die het hart van bloed voorzien (kransslagaders), stoornissen in het hartritme of een hartinfarct.

Behandeling 
Artsen schrijven dit medicijn voor bij hartfalen. Uit onderzoek is gebleken dat dit medicijn beschermt tegen het erger worden van hartfalen. Ook bij mensen zonder diabetes.

Nierziekten

Oorzaak
Uw nieren filteren afvalstoffen uit het bloed, zodat deze met de plas het lichaam kunnen verlaten. Als uw nieren niet goed werken, kan dit tot gevolg hebben dat afvalstoffen zich ophopen in het bloed, of dat stoffen in de urine komen die eigenlijk in het lichaam moeten blijven, zoals eiwitten.

Verschijnselen
In het begin heeft u er geen last van als uw nieren minder goed werken. Na langere tijd kunt u klachten krijgen zoals moe zijn, hoge bloeddruk, hoofdpijn, jeuk, krampen, vergeetachtigheid, slapeloosheid, misselijkheid en verminderde eetlust.

De nieren regelen ook de hoeveelheid vocht in het lichaam. Als ze dit minder goed doen, kunt u last krijgen van uitdroging (droge mond en slijmvliezen) of vochtophoping (dikke enkels, gezwollen gezicht).

Behandeling 
Artsen schrijven dit medicijn voor bij chronische nierschade. Uit onderzoek is gebleken dat dit medicijn beschermt tegen het erger worden van nierschade. Ook bij mensen zonder diabetes.

Wat zijn mogelijke bijwerkingen?

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

• Huiduitslag

• Veel of vaker moeten plassen (bijvoorbeeld 's nachts), omdat de nieren samen met de glucose extra water uitscheiden

  Drink altijd voldoende vocht, minimaal anderhalve tot 2 liter per dag.

  In zeldzame gevallen verliest u hierdoor zoveel vocht, dat u uitdroogt. Dit merkt u aan veel dorst, een droge of plakkerige mond, slaperigheid of vermoeidheid, een snelle hartslag en niet of weinig plassen. Waarschuw dan een arts.

  U kunt ook uitgedroogd raken door diarree, overgeven of koorts. Dit leidt vooral bij ouderen boven de 70 jaar en bij mensen met hartfalen of minder goed werkende nieren tot erge bijwerkingen. Daarom kan de arts bij deze groep mensen de dosering tijdelijk aanpassen. Valt u onder deze groep? En heeft u meerdere keren per dag last van overgeven of diarree, of heeft u langer dan 2 dagen koorts? Neem dan contact op met uw arts.

• Duizeligheid door een verlaagde bloeddruk. Ouderen zijn hier extra gevoelig voor. Evenals mensen die plastabletten of andere bloeddrukverlagers gebruiken.

  Doordat u minder vocht in uw bloedvaten krijgt kan uw bloeddruk dalen waardoor u zich duizelig kunt voelen.

• Een te laag bloedglucose (hypo). Dit ontstaat vaker als u ook andere glucoseverlagers gebruikt. U kunt een hypo herkennen aan de volgende verschijnselen: honger, een wisselend humeur, verwardheid, hoofdpijn, vermoeidheid, duizeligheid, bleek gezicht, wazig zien, beven, zweten en hartkloppingen.

  U kunt deze verschijnselen opheffen door iets te eten of te drinken, bij voorkeur druivensuiker, of eventueel suikerklontjes, een lepel honing, extra zoete limonade of een sportdrank.

• Ernstige veranderingen in het bloed (een keto-acidose). U merkt het aan een typische ademgeur (“appeltjes”- of “nagellak”-geur), misselijkheid, braken, grote dorst, snelle ademhaling en bewustzijnsverlies. Stop dan direct met dit medicijn en waarschuw bij de eerste verschijnselen onmiddellijk een arts of ga naar de Eerste-hulpdienst.
  Moet u een operatie ondergaan of krijgt u plotseling een ernstige ziekte? Dan heeft u meer kans op keto-acidose. Meestal zal de arts de behandeling met dapagliflozine tijdelijk stopzetten.

  Bij een keto-acidose gaat het lichaam vetten verbranden om aan energie te komen. De afbraakstoffen hiervan (ketonen) verzuren het bloed. Dit kan erg gevaarlijk zijn. De verschijnselen van een keto-acidose kunnen binnen enkele uren ontstaan.

• Verminderde werking van de nieren

  Uw arts zal uw nieren regelmatig controleren. De eerste keer vlak voor u begint met dit medicijn, en daarna minstens elk jaar. Als de nierwerking beneden een bepaald niveau komt, heeft u meer kans op bijwerkingen. Bovendien neemt de werking van dapagliflozine af als uw nieren niet goed werken.

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Verstopping

  Dit komt doordat uw darmen minder vocht bevatten. Probeer verstopping tegen te gaan met vezelrijke voeding en door extra te drinken.

• Infecties aan de geslachtsorganen, zoals de vagina en de eikel van de penis en infecties in de blaas en urinewegen. Deze infecties veroorzaken pijn bij het plassen, rugpijn en jeuk.

  Dat komt omdat er meer glucose in de urine zit. Bacteriën en schimmels kunnen door glucose sneller groeien, vooral op lichaamsdelen waarmee de urine in contact komt. Raadpleeg bij deze klachten uw arts.

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Mag ik dapagliflozine gebruiken met andere medicijnen?

De medicijnen waarmee de belangrijkste wisselwerkingen optreden, zijn de volgende.

• Lithium, een medicijn tegen manie en depressie. De hoeveelheid lithium in het bloed kan afnemen. Overleg hierover met uw arts. Uw arts zal zo nodig het lithiumgehalte in uw bloed vaker controleren.

Kan ik met dit medicijn autorijden, alcohol drinken en alles eten of drinken?

Omdat u kans heeft op een hypo kan het gevaarlijk zijn aan het verkeer deel te nemen. U mag daarom alleen autorijden als u een hypo meestal goed voelt aankomen. U kunt hier dan op een goede manier op reageren. Overleg hierover met uw arts.

Let op: ook diabetes kan een reden zijn dat u niet mag autorijden. Hiervoor gelden bepaalde keuringseisen. Wilt u meer informatie over autorijden bij bepaalde aandoeningen? Kijk dan op de website van het CBR. Op deze website kunt u ook de brochure ‘Diabetes mellitus en het rijbewijs’ vinden.

Mag u wel autorijden?
Houd dan rekening met de volgende adviezen:

• Rijd alleen als u zich goed voelt.
• Meet altijd voor u vertrekt uw bloedsuiker.
• Zorg dat u druivensuiker of suikerklontjes in de auto bij de hand heeft.
• Heeft u tijdens het autorijden een (dreigende) hypo?
  – Zoek een veilige plek en breng de auto daar tot stilstand.
  – Eet wat druivensuiker of suikerklontjes.
  – Controleer uw bloedsuiker en rijd pas verder als deze hoger is dan 6 mmol/liter.

alcohol drinken?
Alcohol kan een hypo veroorzaken en uw lichaam herstelt hier trager van. Probeer het drinken van alcohol eerst met mate uit. U kunt dan zelf inschatten of u er veel last van krijgt. Drink niet meer dan 1 glas per dag en niet vaker dan een paar keer per week. Drink de alcohol wel op een gevulde maag, anders is het effect op het bloedsuiker te sterk.

alles eten?
Houd bij wat en hoeveel u eet. Bij diabetes is een goed gewicht erg belangrijk. Als u overgewicht heeft, is het daarom aan te raden af te vallen. Raadpleeg eventueel een diëtist.

Bovendien is het belangrijk dat u de koolhydraten in uw eten zo veel mogelijk over de dag verspreidt. Koolhydraten zitten vooral in voedingsmiddelen als brood, rijst, aardappelen, fris, koek, snoep en chips.

Mag ik dit medicijn gebruiken als ik zwanger ben, wil worden of borstvoeding geef?

Zwangerschap
Overleg met uw arts. U kunt dit medicijn beter NIET gebruiken als u zwanger bent of binnenkort wilt worden. Over het gebruik van dit medicijn tijdens de zwangerschap is nog te weinig bekend. Als u zwanger bent of binnenkort wilt worden, zult u meestal (tijdelijk) over moeten stappen op insuline. Overleg hierover met uw arts.

Heeft u diabetes? U moet tijdens uw zwangerschap onder strikte controle blijven. Grote schommelingen in uw bloedsuiker kunnen schadelijk zijn voor u en voor de groei en ontwikkeling van uw kind. Neem daarom contact op met uw arts zodra u zwanger bent, of dit binnenkort wilt worden.

Borstvoeding
Wilt u borstvoeding geven, overleg dan met uw arts. U kunt dit medicijn beter NIET gebruiken als u borstvoeding geeft. Het is niet bekend of het in de moedermelk terechtkomt. Als het in de moedermelk komt, kan het schadelijk zijn voor de baby. Heeft u diabetes? Meestal zult u moeten overstappen op insuline of een ander medicijn waarvan bekend is dat u het veilig kunt gebruiken.

Hoe gebruik ik dit medicijn?

Wanneer?
U mag de tablet met of zonder voedsel innemen. U gebruikt dapagliflozine 1 keer per dag. Kies hiervoor een vast tijdstip, bijvoorbeeld ’s ochtends bij het ontbijt. U vergeet dan minder snel een dosis.

Hoelang?
Als dit medicijn uw bloedsuiker voldoende naar beneden brengt, kunt u het langdurig gebruiken.

Gebruikt u dit medicijn tegen hartfalen of een nierziekte? Dan blijft u het langdurig gebruiken om uw hart of nieren te beschermen.